ANINDA ÇEVİRİ NEDİR?
Günümüzde insanlar arasındaki iletişim konusunda tüm sınırların kalkmış olması çevirinin giderek artmakta olan önemini bizlere vurgulamaktadır. Çevirinin birçok alana yayılan gerekliliği bizleri çeviriye daha sıklıkla başvurmaya yönlendirmektedir. Bu bağlamda çeviri; alanı çok geniş olan bir disiplindir. Temelde yazılı çeviri ve sözlü çeviri olarak ikiye ayırılabilir. Bu her iki tür de kendi alt türlerine sahiptir. Sözlü çeviri ise kendi içinde en bilineni anında çeviri (simültane çeviri) olan birçok alt türe ayrılır. Anında çeviri bir konuşmanın yapıldığı esnada eş zamanlı olarak dinleyicilere çevrilmesinden ibarettir. Anında çeviri; özel olarak anında çeviri yapmak için hazırlanmış çeviri kabini ve çeviri ekipmanları ile yapılır. Ancak sözlü çeviri türleri arasında en zorlayıcı türlerden biridir. Genel olarak tüm sözlü çeviri türleri icra etmesi zor olan birer çeviri türü olsalar da anında çevirinin ekstra olarak bir zorluğu da vardır. Peki tam olarak nasıl bir türdür, çeviri süreci nasıl işler, ne tür ekipmanlar kullanılır? Gelin bunları sizlerle beraber öğrenelim.
BİR SÖZLÜ ÇEVİRİ TÜRÜ OLARAK ANINDA ÇEVİRİ
Sözlü çevirin bir alt türü olan anında çeviri; çevirmenlerin icra etmekte ve uzmanlaşmakta belki de en çok zorlandığı türlerden biridir. Oldukça zorlayıcı bir uğraştır. Çünkü zamanınız kısıtlıdır, saniyelerle yarışırsınız ve sizden birkaç saniye içinde kaliteli bir şekilde bir çeviri ürünü ortaya koymanız beklenmektedir. Zihin yoruculuğu ve zor bir alan olması nedeniyle bu alanda uzmanlaşan çevirmen sayısı azdır.
Anında çeviri temelde herhangi bir konuşmayı yapıldığı anda eş zamanlı olarak çevirmeye denir. Konuşmacı konuşmasına başlar, bu esnada da çevirmen çeviriyi yapmaya başlar. Çevirmen konuşmacının konuşmasını saniyeler içinde kendi anadiline düzgün bir şekilde çevirmek durumundadır.
Anında çeviri genellikle büyük çaplı toplantılar, diplomatik, ekonomik, askeri vb. zirveler, konferanslar, sempozyumlar gibi birçok organizasyonda sıklıkla başvurulan bir türdür. Bu gibi geniş çaplı kitlelere hitap edilecek organizasyonlarda ise özel çeviri ekipmanları ve donanımlarla çeviri dinleyicilere ulaştırılır. Bu ekipmanlar çeviri kabinindeki çevirmenin kullanacağı konuşmayı dinlemeye yarayan kulaklıklardan, yaptıkları çeviriyi dinleyicilere iletmeye yarayan mikrofonlardan ve konuşma yapılan salonda mevcut olan dinleyicilerin çeviriyi konuşma ile karışmadan dinlemesine yarayan kulaklıklardan oluşur.
ÇEVİRİ SÜRECİ
En çok zorlanılan sözlü çeviri türlerinden olan anında çeviri; çeviriye hazırlanmak için uzun bir süreç gerektirir. Bu süreçte çevirmen çevirisini yapacağı konuşmacıyla irtibata geçebilir. Konuşmacıyla görüşüp konuşmanın konusu hakkında bilgi alabilir. Bu konuda önceden bir terminoloji taraması yapabilir. Hatta konuşmacı tarafından kendisine konuşma metni de verilebilir. Bu durumda çevirmenin işi çok daha kolaylaşır. Çevirmen öncelikle konuşma metnini inceler. Bilmediği, aşina olmadığı, konuşma yapılacak konunun alanına özel terminoloji barındıran kelimeleri ve tabirleri çıkararak eksik ya da yanlış çevirinin önüne geçebilir. Yine bu alanda kaynak taraması yapabilir; atıfta bulunması gereken durumlar olduğunda bu kaynakları kullanabilir.
Çevirmen çeviri esnasında da bu konuşmayı yanında bulundurabilir. Bu çevirmenin konuşmanın akışını daha kolay takip etmesine yardımcı olur. Böylece konuşmanın anlayamadığı, kaçırdığı veya teknik sorunlardan dolayı kendisine ulaşmayan kısımlarını konuşma metni yardımıyla toparlayabilir. Ancak şu da bilinmelidir ki çevirmen sadece konuşma metnine bağlı kalmamalıdır. Çünkü konuşmacı konuşma metninin dışında bir örnek verebilir, dinleyicilere soru yöneltebilir ya da o konuyla alakalı başka bir durum anlatabilir. Böyle bir durumda çevirmen konuşma metnine fazlasıyla bağlı kaldığı takdirde konuşmacının olağan konuşma metni dışında verdiği anekdotları kaçırabilir ve eksik ya da yanlış bir çeviri ortaya çıkabilir.