GERÇEK ZAMANLI ÇEVİRİ NEDİR?
Herkesin de bildiği gibi teknoloji çağında yaşamaktayız. Bu durumu göz önünde bulundurduğumuzda ise teknolojinin hayatlarımızın tüm alanlarına girmiş olduğunu söylemek yanlış olmaz. Yine çeviri alanında da teknolojiden yoğun şekilde yararlanılmaktayız. Gün geçtikçe daha da gelişen teknoloji sayesinde çeviri süreçleri kolaylaşmakta, daha kısa sürede daha kaliteli çeviriler yapılabilmektedir. Fakat son dönemlerde göze çarpan en yenilikçi çeviri uygulamalarından biri ise gerçek zamanlı çeviri olmuştur. Gerçek zamanlı çeviri temelde bir bilgisayar uygulaması ya da mobil uygulama yoluyla metnin hızlı bir şekilde bir diğer dile çevrilmesi amacını güder. Halihazırda belli başlı sözlük ve çeviri uygulamalarında bu yöntem mevcuttur. Peki alanında en uzman çevirmenler bile ortaya kaliteli bir çeviri ürünü koyabilmek saatler ve belki günler hatta haftalar harcayabiliyorken bu uygulama nasıl oluyor da böylesine hızlı çeviri yapabiliyor? Bu sorunun cevabını ise sizlere ayrıntılı olarak aktarmak istiyoruz.
GERÇEK ZAMANLI ÇEVİRİ NASIL GERÇEKLEŞİR?
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi küreselleşen bir dünyada yaşamaktayız ve iletişimin önemi tartışılmaz bir gerçek. Etkili ve özellikle de hızlı iletişim en çok ihtiyaç duyulan şeyler arasında yer almakta. Örneğin sosyal medyada tanıştığınız yabancı bir arkadaşınızla iletişim kurmak -hele de dilini çok iyi bilmiyorsanız- sizin için dünyanın en zorlu şeyi haline gelebilir zaman zaman. Peki durum buyken farklı diller arasında etkili ve hızlı nasıl iletişim kurabiliriz? Bu soruna teknoloji dünyası bir yanıt bulmuş durumda. Bu yanıt ise gerçek zamanlı çeviridir.
Gerçek zamanlı çeviri yazılı metnin bilgisayar programlarında veya mobil uygulamalarda mevcut olan çeviri robotları sayesinde anlık bir şekilde başka bir dile çevrilmesidir. Bu çeviri robotları hafızalarında tanımlanmış çevirileri referans alarak anlık bir şekilde çeviriyi yapar. Metin uygulamaya yüklenir, taratılır, girilir vs. ve çeviri robotu daha önceki çevirilerden tanımlanmış olarak bulunan kelimeleri hızlıca çevirir, bunu da yine bir metne dönüştürerek bir çeviri ürünü ortaya koyar. Ancak bu konu; ortaya çıkan çeviri ürününün sanal bir ürün olması yapılan çevirinin kalitesiyle ilgili tartışmalara da neden olmuştur. Bir kesim bu tarz bir çevirinin yeterli olabileceği görüşündeyken diğer bir kesim ise yapılan yazılı metnin insan elinden çıkmış bir ürün olması gerekçesiyle çevirinin yine insan eliyle yapıldığı takdirde kaliteli olacağı görüşündedir.
GERÇEK ZAMANLI ÇEVİRİDE KULLANILAN TEKNOLOJİLER
Küreselleşen dünyanın kaçınılmaz bir gereksinimi olarak haberleşmenin hızlanması çeviri alanında da pek çok yeni atılıma, yeni teknolojilerin geliştirilmesine yol açtı. Yapılan çeviriyi daha hızlı bir şekilde halletmek, çeviri sürecini en aza indirgeyerek iletişimi hızlandırmak önemli bir ihtiyaç haline geldi ve bunun sayesinde de tam da bu sorunu çözmeye yönelik bir yenilik ortaya atıldı. Bu yenilik ise gerçek zamanlı çeviri yapan programlar ve çeviri robotlarıydı. Halihazırda belli başlı online sözlük ve çeviri uygulamalarında bu işlem mevcuttur. Bu online uygulamalara aynı şekilde mobilde de yeni güncellemelerin ardından bu özellik eklenmiştir. Bu tarz uygulama hizmetleri ücretli veya ücretsiz olarak alınabilmektedir.
İlk olarak Microsoft’un Araştırma Birimi’nin ve Toronto Üniversitesi’nin ortaklaşa geliştirdiği Deep Neural Networks ( Derin Sinir Ağları ) adlı teknik gerçek zamanlı çeviride atılan ilk adım olmuştur. Bir konferans sırasında tanıtılan uygulamanın; İngilizce- Çince dil çiftleri arasında gerçek zamanlı çeviri yaptığı ve % 90 oranında başarı sağladığı bilinmektedir. Bir diğer örnek ise Google Talk uygulamasıdır. Yapılan bir araştırmada İngilizce ve Rusça dil çifti arasında Google talk uygulaması üzerinden bir sohbet başlatılmış, sohbete dahil edilen çeviri robotları sayesinde katılımcıların kedi anadillerinde yazdıkları iletilerin karşı tarafa onların anadilleriyle iletildiği görülmüştür. Ayrıca GeoFluent Chat adlı bir gerçek zamanlı biligisayar çevirisi programı da mevcuttur. Son olarak da STranslator adlı yazılım Google Talk, Skype, Facebook, Twitter gibi mobil uygulamalarda ve hatta kısa mesaj uygulamalarında kullanılabilmektedir.