Tercüman Nasıl Olunur?
Gençler lise son sınıfa geldiklerinde hayallerini süsleyen bölümlere girmelerine, bu bölümlerin öğrencileri olmalarına çok az bir zaman kalmıştır. Sınav dönemi boyunca çok sıkı çalışarak hazırlandıkları bölümler onlara artık çok az bir mesafe uzaklıktadır. Lise döneminde kendi hedeflerini belirleyen gençler bu hedefler doğrultusunda lise dönemine hedeflerine uygun olarak ağırlıklı dersler seçerler. Son zamanlarda ise daha popüler mesleklere yönelen gençlerin hedefleri de yine bu yönde şekillenmektedir.
Son dönemlerde en popüler olan mesleklerden biri de mütercim- tercümanlıktır. Lise döneminde ağırlıklı ders olarak İngilizce dersini almış olan birçok öğrenci ve kendini dil alanında geliştirmeyi, kendilerine bu alanda bir kariyer edinmeyi amaçlayan birçok gencin hayallerini süsleyen bu bölümün amacı ülkemizin kültürü ve diğer kültürler arasında bir nevi köprü vazifesi görmek, kültür bariyerlerini ortadan kaldırarak kültürler arası etkili iletişim sağlamak için bu mesleğe yönelen çevirmenleri gerektiği şekilde yetiştirmektir. Peki bu çevirmen yetiştirme sürecinde neler yaşanır? Gelin sizlerle birlikte öğrenelim.
Tercümanlığa Ön Hazırlık
Lise dönemine gelindiğinde gençler kendilerine birer hedef ve meslek belirler. Bu hedefler doğrultusunda da lisede alacakları ağırlıklı dersleri, liseyi bitirdikleri dönemde girecekleri sınavlara hazırlanmak istedikleri konuları daha kolay belirleyebilecekler; diğer bir deyişle “önlerini görebileceklerdir.” Lise döneminde kendilerine hedef belirlemiş olan gençlerin hedeflerine doğru ilerlemeleri, hayallerini süsleyen mesleklere ve kariyerlere kavuşmaları daha da kolaylaşacaktır.
Lise döneminde belli derslere yatkınlık ve ilgi gösteren öğrenciler ağırlıklı derslerini ilgili alanda seçmeleri için okullarındaki rehber öğretmenleri tarafından yönlendirilir. Örneğin matematik veya fen bilimleri gibi derslere ilgi ve yatkınlık gösteren öğrenciler sayısal derslerin ağırlıklı olduğu bir ders programı seçmeleri için yönlendirilirler. İdealinde mütercim- tercüman olmak yatan bir öğrencinin ise yapması gereken şey ağırlıklı dersini yabancı dil olarak belirlemesidir. Bu sayede öğrenciler lise döneminde kendilerini yabancı dil konusunda geliştirmeye, bu alandaki temel becerileri kazanmaya başlar.
Ağırlıklı dersini yabancı dil olarak belirleyen bir öğrenci haftada 10- 12 saat civarında İngilizce dersi almaktadır. Bu derslerde öğrencilere temel yabancı dil becerilerini kazandırmak için farklı uygulamalar öğretmenler tarafından uygun gördükleri biçimlerde yapılabilmektedir. Öğretmenler bu 10- 12 saatlik dersleri gramer bilgisi, yazma, okuma, dinleme ve konuşma egzersizleri yapmak amacıyla belli bir plan, bir şema dahilinde ayırabilirler. Günümüzde lisenin 3. yılı olan 11. sınıftan itibaren başlayan ve 2 yıl süren bu eğitim sonunda öğrencilerin ileri düzeyde yabancı dil bilgisine sahip olarak mezun olmaları amaçlanmaktadır.
Çeviri ile İlk Tanışma: Üniversite
Liseyi başarıyla tamamlayan gençler için üniversite hayatına başlama zamanı gelmiş demektir. Bir dizi sınavın ardından hayal ettikleri üniversitelerde hayal ettikleri bölümlere girme fırsatı yakalayan öğrencilerin meslek hayatına atılmalarına ramak kalmıştır. Artık önlerinde sadece 4 yıllık bir eğitim süreci uzanmaktadır. Lisede ağırlıklı olarak yabancı dil dersleri görmüş olan öğrenciler için de aynısı geçerlidir. Ağırlıklı olarak yabancı dil dersleri görerek liseden mezun olan öğrencilerin hayallerini en yoğun olarak süsleyen bölüm ise mütercim- tercümanlıktır diyebiliriz. Peki üniversite aşamasına gelindiğinde öğrencileri ne gibi durumlar beklemektedir?
4 yıllık bir lisans programı olan mütercim- tercümanlık bölümü kendi kültürümüz ve diğer kültürler arasındaki iletişimi sağlamak, kültürler arası köprü görevi görmek amacıyla mütercim-tercümanlar yetiştirmektir. Mütercim- tercümanlık bölümü DİL-1 puan türünde en yüksek derecelerle ve puanlarla öğrenci alan bölümlerden biridir.
Üniversitelerin mütercim-tercümanlık bölümlerine girmeye hak kazanan öğrenciler ilk olarak yabancı dil hazırlık muafiyet sınavlarına girerler. Bu sınavda öğrencilerin temel dil becerileri test edilir, ileri seviyede dil becerisine sahip olan öğrenciler yabancı dil hazırlık eğitiminden muaf tutulurlar. 1 yıl süren yabancı dil hazırlık eğitimlerini tamamlayan öğrenciler bölüme devam etmeye hak kazanırlar; aksi takdirde 1 yıl daha hazırlık eğitimine tabi tutulurlar. Sonrasında bölüme devam eden öğrenciler ilk 2 yıl boyunca çeviri yapmak için hazırlanırlar:
Bu dönemde metin analizi, yazı yazma teknikleri, temel çeviri becerileri gibi dersler alarak öncelikle çeviri yapmanın püf noktalarını öğrenirler. Öğrenciler çeviriyle gerçek anlamda 3. sınıfta tanışırlar. Bu dönemde ise bilgisayar destekli çeviri, simültane çeviri, özel metin çevirileri, teknik metin çevirisi, edebiyat çevirisi vb. dersler alarak çeviri becerilerini ilerletirler.
Genellikle 2. veya 3. sınıfa gelindiğinde birçok öğrenci yavaş yavaş profesyonel iş dünyasına atılmaya staj yaparak başlarlar. 4. sınıfa gelindiğinde ise birçok öğrencinin profesyonel iş dünyasıyla bağlantıları daha da çoğalır ve ilk iş tekliflerini de bu dönemde alan birçok öğrenci de mevcuttur. 4. sınıfı bitirip mezun olan gençler yıllardır hayallerini kurdukları mesleğin birer mensubu olmanın gururunu yaşamaktadır.
Ve hayatı şekillendirmesinde önemli bir konu olan meslek seçiminde sevdiği bir işi yapan kişilerin başarılı olduğu ve diğerlerinden her zaman öne çıktığı açıkça görülmektedir.