Yazıda neler var?
Bundan elli yıl öncesine kadar çeviri işi bir daktilo ve büyük bir sözlükten ibaretti. Ancak günümüzdeki teknolojinin hızla gelişmesi ve insanların bu teknolojiyi benimsemesinden dolayı tercüme işi de iyice profesyonelleşmeye başladı. Bu profesyonelliğin en büyük parçası teknolojiyi iyi kullanan bir tercümanın işlerini hızlı ve daha kolay bir şekilde yaparken bu teknolojiyi kullanma kabiliyeti onun ne kadar profesyonel bir tercüman olduğunun göstergesi olmaktadır.
Günümüzde çeviri kelimesi insanların aklına kişisel bir bilgisayar ve interneti getirmektedir. Kimsenin aklına bir daktilo ya da büyük bir sözlük gelmemektedir. Çünkü insanlar artık daktilo ya da sözlükler kullanmamaktadır. Bunların yerine gelen, internetteki online sözlükler, özel çeviri yapan yazılımlar ve internette bulunan kaynakları kullanarak amatör çeviri yapmaktadır ve bu kaynakların başında Google translate gelmektedir.
Bu gibi değişimler çeviri sistemlerinin ilerlemesini sağlamakta ve gün geçtikçe de tercüme sektörü bir hayli bir ilerleme göstermektedir. İlerleyen günlerin şimdiden ne getireceğini tahmin etmek çok zor bir durumdur. Bu nedenle gelişen teknolojiyi kullanarak çeviri yapmak hem doğru bir iş hem de güvenli bir yöntemdir.
Tercüme İşlemleri İle Uğraşanların İşine Yarayacak Programlar
- Trados
- OmegaT
- Tureng.com (online sözlük)
- Zargan.com (online sözlük)
- Sesli sözlük (online sözlük)
- Trello.com (online proje yönetimi)
- Open Office (açık kaynak ofis)
Tercümanların Cat Programları ile ilgili Yorumları
Bence erken ve hatta gereksiz (Korkmaz Taner)
DEJAVU, TRADOS vs. sadece bir tercümanı köreltmekten başka bir işe yaramadığı gibi, çeviri piyasasının / hedef kitlenin içinde bulunduğu durumda tercümandan çok, yabandı dilde tapaj yapan bir insan olarak algılanmanız sonucunu doğurur ki, bir kez özellikle de uykusuzluk gibi nedenlerden dolayı yapacağınız ve itiraz edebilecek işveren yoksunluğundan dolayı sizin de doğru olarak yaptığınızı sanacağınız bir hatanın, ileride çok büyük kapsamlı bir işte veya buradaki tabiriyle projede çok büyük sakıncalar doğuracağı inancındayım. Neden kendine güvenen sizin gibi nitelikli bir “human translator” varken ve her halükarda söz konusu programları kullanırken de zaman kaybedeğiniz düşünüldüğünde, mevcut kapasitenizi zorlama sonucunu doğuracak bu tür yardımcı programlar yerine elinizdeki mevcut sıradan MS gibi programları kullanarak, dosyalama sisteminizi sağlam yapmanız ve tapaj hızınızın artması için gereken önlemleri almanızın daha yerinde olacağı kanaatindeyim.
Saygılar
Ne erken, ne de gereksiz (Şadan Öz)
CAT araçları artık endüstri standardı haline gelmiş, gelişkin, terim ve hatta tarz tutarlılığı sağlayan, “bir hatanın tekrarlanması” gibi bir gerekçeyle bir kenara bırakılamayacak teknoloji ürünleridir.
Kaldı ki, “hata tekrarı” sadece CAT araçlarına özgü bir şey olmayıp, her yazılım ürününde karşılaşılabilecek bir sorundur. Yanlış formül yapabilirim diye Excel mi kullanmayalım? Elde mi yapalım tüm dökümleri, hesapları?
Köreltmek bir yana, tekrarlı metinlerde tekrarları eleyerek çevirmene ve kuruluşlara ciddi bir verim de sağlar.
El emeğimizi ön plana çıkaracağız diye on yıldan uzun bir geçmişi olan bu muhteşem teknolojilere sırtımızı dönemeyiz.
Trados’un bakım ve destek hizmeti var (Bülent Cem Ark)
Ben de TRADOS’u öneriyorum. Yalnız birçok insanın sanırım bilmediği bir şey var.
TRADOS yazılım programının sahibi SDL firması, bakım ve destek hizmetini 1 yıllık bakım ve destek hizmet anlaşması yapılması karşılığında bu hizmeti size veriyor.
Söz konusu hizmet bedeli, programın lisans bedelinin %25’i tutarında.
Geçen Mayıs ayında SDL TRADOS 2007 suite programını alırken bakım ve destek anlaşmasını da yanında almıştım.
Bu sayede, ileride birtakım sıkıntılar yaşamanız halinde size yardımcı olabilecek birilerini yanınızda bulabiliyorsunuz.
Bu anlaşmayı yapmanız halinde yararlandığınız bir diğer avantaj da şu: Bakım ve destek hizmet anlaşmanızın süresi içerisinde bir yükseltme sürümü çıktığında, üst versiyonu ücretsiz alabiliyorsunuz.
Konu ile ilgili daha geniş bilgi almak için Set Soft’u aramanızı öneririm.
Paralı bakım hizmeti mi? (Ayhan Keser)
Trados bir standart haline geldiğiyse yapacak fazla bir şey yok sanırım ama bir yıllık bakım ve destek hizmeti için lisasın %25’i kadar ek ödeme yapmak çok saçma. “Programı satarız ama bakım ve destek hizmeti vermeyiz, fazla para vermezseniz başınızın çaresine bakın” demiş oluyorlar. Çok kötü bir yaklaşım bu. Sırf bu yüzden şimdiden gıcık oldum Trados’a.
CAT programları kullanımı (Emin Arı)
Tekrarların çok olduğu, çeviri tutarlılığının ön plana çıktığı kullanım kılavuzu, web sitesi yerelleştirmesi vb. çevirilerde CAT programlarının kullanımı neredeyse bir zorunluluk. Ancak bir roman çevirirken Trados’u kullanamazsınız, yani kullanırsınız fakat hiç bir işinize yaramaz. Tam karşılığı olmasa da, CAT programları, mühendislerin kullandığı CAD (bilgisayar destekli tasarım) programlarına benziyor. İsterseniz rapido ve aydınger kullanarak da tasarım yapabilirsiniz ama artık böyle çizim yapan kaldığını sanmıyorum.
CAT araçları (MeA)
Şahsen CAT programlarının sadece ve sadece faydasını görmüş olsam da, anlaşılan bu konu halen tartışılmaya devam ediliyor. Belki şanslıydım, henüz hiçbir ajans hata dolu bir TM göndermedi. Önemli olan 100% isabetleri körlemesine kabul etmemek: kontrol ederek TM sürekli geliştirildiğinde yapılan çevirilerin de kalitesi sürekli olarak iyileşiyor. Ayrıca çeviri bittikten ve asıl formatına dönüştürüldükten sonra sadece hedef dili okuyarak tutarlılığı ve stili düzeltiyorum. Hata varsa değişiklikleri TM’ye de kopyalıyorum, ki bu elbette iş yükünü biraz arttırıyor. Ancak getirileri yine de ağır basıyor, eski günlere dönmek istemezdim…