Yazıda neler var?
Tercüme Nedir?
Tercüme, Arapça dilinde tercemetün olarak geçen kelimenin dilimize geçmiş halidir.
Bir söz ya da yazının kullanıldığı dilde açıklanması olarak karşımıza çıkan tercüme kelimesi, açıklamak, başka bir dile çevirmek, denk anlamında farklı dillerde söylemek, yazmak anlamındadır.
Özellikle günlük kullanım sözleri ya da yazılı bilgileri farklı bir dilde söylemek ya da yazılı olarak çevirmek genel anlamda kolaydır. Ancak tercüme yapılacak sözler ya da yazılı bilgiler, politik,hukuki, ticari, akademik konularda ise tercüme konusunda eğitim görmüş ve tecrübe kazanmış insanlara ihtiyaç duyulur.
Politik, hukuki, ticari gibi teknik konularda tercüme yapmak için, sadece kaynak ve hedef dili bilmek yeterli değildir. Türkçe’de olduğu gibi yabancı dillerde de bir çok deyim, eş anlamlı kelime ve birbirine yakın kelimeler bulunmaktadır. Bu durum tercüme yapmak için karşınıza çıkacak sorunlardan en ufağıdır. Bu zorluğun yanında iki farklı kültür arasındaki farklar ve dillerin kullanıldığı ülkeler arasındaki hukuki ve kanunsal ayrılıklar, tercüme yapacak kişinin sadece dil konusunda değil, iki dilin de kullanıldığı bölgeler hakkında kültürel, siyasi ve hukuki boyutta bilgili olmasını gerektirmektedir.
Tercüme Türleri Nelerdir?
Tercüme yapmak iki farklı kategoride ele alınabilir. Bunlar yazılı ve sözel tercümelerdir. Her iki kategorideki tercüme çeşitlerinin kullanım alanları farklıdır.
Yazılı Tercüme Türleri
Yeminli Tercüme
Yeminli Çeviri diğer bir adıyla resmi, yasal ya da onaylı tercüme; Türkiye Noterler Birliğine bağlı herhangi bir noterde yemin ederek yeminli tercüman olmuş bir yeminli tercüman tarafından tercüme edilmiş kaşelenmiş ve imzalanmış evrakların tercümesine denir. Bu çeviriler Türkiye’ de tüm resmi makamlar tarafından olmasa da bazı resmi kuruluşlar tarafından kabul edilmektedir. Bazı kuruluşlar ise artı olarak noter tasdiki istemektedir.
Noter Tasdikli Tercüme
Resmi makamlara sunulmak üzere belgelerinizi, resmi işlem hükmü taşıyan bütün evraklarınızı alanında yemin zaptı bulunan uzman mütercim tercümanların tercüme edilip, noter tarafından onaylanmasına Noter tasdikli tercüme denir.
Apostil Tasdikli Tercüme
Yurtdışında kullanılacak her türlü resmi evrak için apostil onayı gereklidir. Örneğin eğitim veya iş için yurtdışındaki kurumlara yapılacak başvurularda diplomanın noter yeminli bir tercümanlık bürosu tarafından yeminli tercüme yapılması ve belgenin geçerliliğini onaylayan bir apostil ile yollaması gerekir. Apostil hakkında daha fazla bilgi almak için Apostil Nedir sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
Sözlü Tercüme Türleri
Diyalog Çevirisi
Bu çeviri türünde tercüme iki ya da daha fazla kişi arasında yapılmaktadır ve belirleyici kıstas diyalog biçiminde, karşılıklı geçen konuşmaların tercüme edilmesidir.
Dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan biri ise konuşmaların kısa kısa ve karşılıklı gelişmesi, dolayısıyla da konuşmaların akışını bozmaksızın bir dilden diğer dile sürekli olarak geçiş yapma gerekliliğidir.
Konuşmaların kısa kısa ve spontane gelişmesi nedeniyle tercümanlar sık sık devreye girerler ve hatırlanması gereken bilgi miktarı daha az olduğu için tercümelerini not almaksızın yapabilmektedirler.
Bu tercüme türünün sıklıkla gerçekleştiği ortamlar arasında iş görüşmelerini, hastaneleri ya da doktor muayenehanelerini, turizm merkezlerini, mahkemeleri ya da devlet dairelerini sayabiliriz.
Ardıl Çeviri
Bu çeviri türünde tercüme daha resmi bir ortamda yapılmaktadır.
Diyalog çevirisine göre daha uzun konuşmaların yapıldığı bu çeviri türünde konuşmacılar zaman zaman konuşmalarını yazılı bir metinden okurlar.
Konuşmacılar kimi zaman süresi 5- 6 dakikayı bulan konuşmalar yaparlar ve konuşmaları daha uzun olduğu takdirde duraklayarak konuşmanın dinleyicilere tercüme edilmesi için beklerler.
Bu noktada tercüman ise konuşmayı dinler ve önemli gördüğü noktaları not alır, not aldığı kısımlar dışında kalan cümleleri ise aklında tutması gerekmektedir. Sonrasında ise konuşmayı aldığı notlardan ve hafızasına aldığı diğer kısımlardan hareketle diğer bir yabancı dile çevirir.
Tercüme sırasında bulunulan ortam büyük bir salon ise tercüman dinleyicilerin tamamına ulaşabilmek adına tercümeyi bir mikrofon aracılığıyla yapabilmekte, kimi zaman da kürsüye ya da sahneye çıkarak bu işlemi gerçekleştirebilmektedir.
Ardıl çeviri diyalog çevirisinde saydığımız ortamların tamamında gerçekleştirilebilir; ancak konferanslar ve diplomatik temaslar gibi ortamlarda da icra edilmesi mümkün olabilir.
Simultane (Eş zamanlı) Çeviri
Bu çeviri türü tercümanların belki de en çok zorlandığı türdür.
Bu türde çeviri yapılan konuşmayla eş zamanlı olarak yürümektedir. Ardıl çeviriye gör çok daha büyük çaplı, uluslararası organizasyonlarda kullanımı tercih edilen bu tür tercümenin gerçekleştirilmesi için özel teknik donanım da gerektirmektedir. Fazlasıyla zihin yorucu olan bu türde tercümanın aynı anda bir yandan konuşmayı dinlemesi, konuşmacının beden dilini takip edip uygun biçimde yorumlaması, dinlediği konuşmaları uygun şekilde anlayıp yorumlaması; diğer yandan da kendi çıktısını dinleyip ses tonu, aksan, sözcük seçimi ve dilbilgisi açısından da otokontrol sağlaması gerekmektedir.
Tercümenin yapıldığı ortam; büyük çaplı organizasyonların gerçekleşeceği ortamlarda bulunan ya da sonradan kurulabilen çeviri kabinleridir. Tercüme çeviri kabinlerinde bulunan kulaklık ve mikrofonlar yardımıyla yapılır. Bazı durumlarda konuşma metni tercümana önceden çalışması için verilebilir. Bir kabinde 2 ya da 3 tercüman bulundurulmaktadır. Bir tercüman ise tek başına maksimum 40 dakika tercüme yapabilmektedir.
Tercüme Odaları ve Tercüme Odası
Tercüme odaları, tercüme firmalarının bağlı bulunduğu örgütler ya da derneklerdir. Genellikle belirli bir standardı yakalamak adına çalışan ve tüzel kişi ve gerçek kişi olmak üzere bir çok üyesi bulunan tercüme odaları, daha başarılı tercümelerin yapılması, tercüme hizmetlerinin belirli bir standarda kavuşması gibi misyonlara sahiptirler. Tercüme odaları arasında bulunun UDİÇED’de bu şekilde, Türkiye içerisinde başarılı bir tercüme dünyası oluşturmaya ve hem müşterilerin hem de tercümanların memnun kalacağı bir düzen oluşturmaya çalışan ender tercüme odalarından biridir.
Popüler Tercüme Dilleri
Türkiye’de ve dünyada çeşitli popüler tercüme diller bulunmaktadır. Genel olarak birbirine yakın olan popülerlik, bazı bölgelerde, bölgelerin siyasi, ekonomik ve kültürel sebepleri nedeniyle farklılık göstermektedir. Türkiye’de son dönemde Türkçe Arapça tercüme popülerliği artmış olsa da halen daha en fazla talep edilen çeviri hizmeti İngilizce Türkçe çeviri hizmetidir. Türkçeden İngilizceye çeviri yapılmasının bu kadar popüler olma sebebi ise İngilizcenin bir anlamda küresel bir dil olmasıdır. Bir diğer popüler çeviri hizmeti ise Türkçe Rusça tercüme hizmetidir. Bu da Türkiye’nin Rusya ile olan ekonomik ilişkileriyle yakından ilgilidir.
Tüm popüler diller arasında tercüme yapmak bir çok farklı yeterlilik ve profesyonellik gerektirmektedir. Dil bilen herkes başarılı bir şekilde tercüme yapamayabilir. Bunun sebebi ise tercüme yapmak için gerekli eğitimi almadan ve yeterliliklere sahip olmadan yapılan çevirilerin hem resmi olarak geçersiz olması hem de güvenilirliklerinin olmamasıdır.